Ekstrakcja
Auszug
Extraction
Autor | artist: Wojciech Różyński (1966)
miejsce | Ort | place: Biblioteka Miejska, ul. Jedności Robotniczej 18, Słubice
Aleida Assmann w jednym z opracowań szczególną uwagę poświęca problemowi miejsca, podkreślając, że pamięć miejsca jest przywiązana do fizycznej przestrzeni. Wskazuje m.in. na miejsca, które zawierają ślady po czymś, czego już nie ma. Na podstawie tych pozostałości trzeba zrekonstruować historię. Brakuje tu ciągłości, która występowała w miejscach pokoleniowych. Istnieje luka, którą trzeba zapełnić. Jednocześnie wychodząc wswych rozważaniach od koncepcji Halbwachsa i Nory, stwierdza, że aby coś pełniej dotarło do ludzkiej świadomości, musi najpierw przeminąć. Świadomość powstaje – jak to trafnie ujmuje badaczka – „pod znakiem minionego”. Pamięć o czymś zaczyna istnieć i funkcjonować dopiero wówczas, gdy to, do czego się odnosi, stanowi już przeszłość. Warszawa, jak chyba żadne inne miasto, dotknięta jest brakiem tożsamości. Posiada pozornie historyczne obiekty – skutkiem tego pamięć historyczna, skutecznie wymazywana przez stulecia, poprzez kolejne wojny, zabory i okupacje, zaciera się coraz bardziej. Pozostają wyrwy w tkance miasta.
Aleida Assmann widmet in einer ihrer Studien dem Problem des Ortes besondere Aufmerksamkeit und betont, dass die Erinnerung an den Ort an den physischen Raum gebunden ist. Sie verweist u. a. auf Orte, die Spuren von etwas enthalten, das nicht mehr existiert. Auf der Grundlage dieser Spuren muss die Geschichte rekonstruiert werden. Es gibt an diesen Orten einen Mangel an Kontinuität, der ansonsten über Generationen besteht. Es gibt eine Lücke, die gefüllt werden muss. Gleichzeitig stellt sie, ausgehend von den Konzepten von Halbwachs und Nora in ihren Überlegungen fest, dass etwas erst vergehen muss, um das menschliche Bewusstsein vollständiger zu erreichen. Das Bewusstsein entsteht – wie es die Forscherin treffend formuliert – „im Zeichen der Vergangenheit“. Die Erinnerung an etwas beginnt erst dann zu existieren und zu funktionieren, wenn das, worauf sie sich bezieht, bereits Vergangenheit ist. Warschau leidet wie vielleicht keine andere Stadt an einem Mangel an Identität. Sie verfügt über scheinbar historische Gebäude, wodurch das historische Gedächtnis, das im Laufe der Jahrhunderte durch aufeinander folgende Kriege, Annexionen und Besetzungen praktisch ausgelöscht wurde, immer mehr verwischt wird. Was bleibt, sind Risse im Gefüge der Stadt.
In one of her studies, Aleida Assmann pays particular attention to the question of place/space, emphasising that the memory of place is attached to physical space. She points out, among other things, to places/spaces that contain traces of something that no longer exists. Basing on these remains, one must reconstruct history. But in such cases there is a lack of continuity that existed in generational places. There is a gap that needs to be filled. Also, starting from Halbwach’s and Nora’s concepts, the scholar states that nothing will reach the human consciousness fully until it passes away. Consciousness arises–as the researcher aptly puts it–“under the sign of the past”. The memory of something only begins to exist and function when that to which it refers is already gone. Warsaw, like perhaps no other city, suffers from a lack of identity. It has seemingly historical objects–as a result, the historical memory, effectively erased over the centuries, through successive wars, partitions and occupations, is becoming increasingly blurred. What is left are gaps in the fabric of the city.
